Dental Radyoloji

Dental Radyoloji (Görüntüleme)

Dental radyoloji (görüntüleme) ağız, diş ve çene rahatsızlıklarının teşhis, tedavi ve takip süreçlerinde büyük önem taşır. Muayene işlemlerinin başarılı bir şekilde gerçekleştirilmesi, doğru bir tedavi planlamasının yapılabilmesi için dental radyoloji yöntemlerinden faydalanmaya ihtiyaç vardır.

Kliniğimizin görüntüleme biriminde ağız içi ve tüm çevre dokuların net ve ayrıntılı görüntüleri alınarak tanı konulmasına, tedavi prosedürlerinin belirlenmesine yardım edilir.

Dental Radyoloji Nedir?

Çeşitli ışın türlerinden faydalanarak vücuttaki hastalıkların tespit ve tedavisi ile uğraşan bilim dalına, ‘radyoloji’ adı verilir.

Ultrason, X-ışını radyografisi, pozitron emisyon tomografisi (PET), bilgisayarlı tomografi bunlardan bazılarıdır.

Bu branşın diş hekimliğine uyarlanmış hâli ise, dental radyoloji adını alır. Bu ışınları kullanarak bir nesnenin iç görüntüsünü elde etmeye de ‘radyografi’ denir.

Diş hekimliğinin giriş kapısı dental radyolojidir. Hasta bulgularının tespit edilmesi ve tedavi yöntemlerine karar verilmesi dental görüntüleme ile mümkündür.

Bu branş; ağız, çene, diş, diş eti ve çevre dokuların hastalıklarını, gelişim kusurlarını, anormali tespit etmekle ilgilenir. Teşhis ve tedavi kriterlerinin araştırılmasından sorumlu olan dental radyoloji, kesin tanı için çeşitli görüntüleme tekniklerinden faydalanılır.

Bunun için; diş, çene ve ağız bölgelerinden alınan radyografiler kullanılır. Patolojiler ve diğer sorunlar saptanarak hasta, ilgili kliniklere yönlendirilir. Bu veriler ışığında bireye özgü tedavi programları hazırlanır.

Dental Radyoloji Kullanım Alanları Nelerdir?

Çeşitli radyolojik tetkikler, hastaların yaşadığı problemleri ve derecesini tespit etmek için kullanılır. Bu yöntemler sayesinde dişler, etrafındaki dokular, çene bölgesindeki yapılar detaylı olarak analiz edilir.

Modern görüntüleme teknikleri yardımıyla rahatsızlığın tam olarak nerede meydana geldiği saptanır. Hastalığın hangi evreye geldiği öğrenilir ve gerçekleştirilecek tedavi işlemlerine bu doğrultuda karar verilir.

Buna göre, genel olarak dental radyoloji uygulama alanları şöyle sıralanabilir:

1. Kanal ve implant tedavisi öncesi / sonrası,
2. Yirmilik dişlerin kontrolü,
3. Dolguların altında gelişmiş çatlakların ve buna benzer yapıların tespiti,
4. Çocuklarda diş ve çene gelişiminin takip edilmesi,
5. Sıkışmış dişler,
6. Diş apseleri,
7. Çürük tespiti,
8. Travma,
9. Kemik erimesinin ve kemiklerde oluşan diğer hasarların belirlenmesi,
10. Kök uçlarında meydana gelmiş iltihapların görüntülenmesi,
11. Çene ve diş kırıklarının ortaya konulması,
12. Ağrı veya lezyon varlığı,
13. Kemik greftine ihtiyaç duyulması,
14. Protez kullanımının planlanması,
15. Eklem sorunları,
16. Sinüs tıkanıklıkları,
17. Protetik uygulamalar,
18. Uyku apnesi,
19. Tümör ve kist şüpheleri vb.

Dental Radyoloji Avantajları Nelerdir?

Görüntüleme kliniklerinde uygulanan yöntemler tanı ve tedavi sürecinin kalitesini yükseltir. Elde edilen çeşitli görüntüler üzerinde ölçüm yapma imkânı da mevcut olduğu için daha isabetli sonuçlara ulaşılır.

Diş hekimleri dental radyolojinin kendilerine sağladığı bilgilerle doğru bir yol haritası çizer. Böylece hastalık etkili yöntemlerle, kısa sürede iyileştirilir.

Dental Radyoloji Uygulamaları Nelerdir?

Kliniğimizde sunulan başlıca dental radyoloji (görüntüleme) hizmetleri şu şekildedir:

1. Okluzal Film,
2. Diş Röntgen Filmi,
3. MR,
4. Üç Boyutlu  Dental Tomografi - Dental volümetrik tomografi,
5. Fosfor plak görüntüleme sistemleri,
6. TME Filmi ve Tetkiki,
7. Sefalometrik Film,
8. Panoramik Film,
9. Dijital Radyografi.

Bunlardan bazılarını kısaca şöyle açıklamak mümkündür:

1. Dijital Tomografi:

Dijital tomografi; çene bölgesi, dişler ve sinüslerin üç boyutlu bir şekilde komple görüntülenmesini sağlayan bir cihazdır. Bu uygulama ile, tümör ve kist gibi yapılar gözlemlenir. Sinüs, sinir , damar vb. anatomik oluşumlar rahatlıkla izlenir. Kemik kalınlığının ne düzeyde olduğunu tahmin etmek kolaylaşır.

Dijital tomografi X-ışınları kullanılarak uygulanır. İnce kesitli ve hacimli görüntüler elde etme fırsatı sunar. Kısa aralıklarla alınan bu kesitler bir araya getirilip bilgisayar ortamında renklendirilir. Böylelikle 3D görüntülere ulaşılır. Klasik röntgen ile dijital tomografi arasındaki temel fark, tomografinin 3 boyutlu görüntüler verebiliyor olmasıdır.

Bu ise; uzunluk, derinlik ve genişlik ve benzeri parametrelerle değerlendirme yapma olanağı tanır. Bu sayede çene kemiği ve tüm dişler hekim tarafından kolayca görülür, hava yolunun etrafı da buna dâhildir.

Dijital Tomografi Avantajları:

• Çene kemiğinin şeklini ve boyutlarını tam olarak görmeyi sağlar. Böylelikle dental implant cerrahisinden kesin sonuçlar almayı mümkün kılar.
• Kistlerin, kanserlerin, tümörlerin tespitini kolaylaştırır.
• Kişi ağrı hissetmez. Konforlu ve hızlı bir şekilde tamamlanır.
• Kemikler, yumuşak dokular net bir biçimde görüntülenir. Böylece diş hekimi daha hassas bir tedavi planı oluşturabilir.
• %100 doğruluk, daha iyi görüntü kalitesi ve yüksek çözünürlük ile avantaj meydana getirir.
• En küçük alanları bile kapsamlı şekilde incelemek mümkündür.  Hekim, ağız içinde neler olup bittiğini bütün ayrıntılarıyla öğrenir, ağızda bulunan yapıları farklı açılardan görür.
• Gömülü dişlerin pozisyonları, çene eklemi şeffaf bir biçimde gözlemlenir.
• Öte yandan dijital tomografi vasıtasıyla sinüs boşlukları, mandibular sinirler, burun boşluğu gibi anatomik yapılar incelenir; kemiklerin yoğunluğu ve kalitesi kesin olarak bilinebilir.
• İmplant yerleştirme öncesinde cerrahi şablon yapımı için bu yöntem kullanılır.
• Panoramik, periapikal ve oklüzal gibi 2 boyutlu filmlerin görüntülemede yeterli olmadığı durumlarda mevcut patolojileri görüntülemek için dijital tomografiden yararlanılır.

1. Panoramik Röntgen:

Panoramik röntgenler bütün üst ve alt dişleri, çene eklemlerini ve kemiklerini gösteren büyük fimler olarak tanımlanır. Bunlar ağız içi boşlukları ve gömük diş yapısını da kapsar.

Ağız içinin tamamı bu yöntem vasıtasıyla güvenli, kapsamlı bir biçimde görüntülenir. Yalnızca sorunlu bölgeler değil, risk taşıyan yerler de böylece tespit edilmiş olur.

Çene bölgesi ve dişler, panoramik röntgen filmi ile eş zamanlı olarak görüntülenir. Ağız içi muayenede tespit edilemeyen başlangıç çürükleri bu yöntemle belirlenir.

Tedavi uygulanacak bölgeyi geniş perspektiften gösteren bu yöntem operasyonun başarısını artırıp hastaya konfor, hekime de pratiklik sağlar. Panoramik röntgenler ağız dışından çekilir. Bu sebeple hasta, işlem esnasında sıkıntı duymaz.

Ağız içinin tamamı tek bir fotoğrafa sığdırıldığı için hekim, daha kolay bir şekilde analiz yapma şansı bulur.

• Ağız İçi Röntgenler:

Bu yöntem sırasında röntgen filmi hastanın ağız içine yerleştirilir. En sık kullanılan ağız içi röntgen çeşitleri şöyledir:

1. Periapikal radyografi,
2. Bite-wing radyografisi,
3. Dijital radyografiler,
4. Oklüzal radyografi.

Ağız içi görüntüleme vasıtasıyla; fistül varlığı, diş taşı birikimi, plak oluşumu, çürük, çapraşıklık, şekil ve renk bozuklukları değerlendirilir.

• Ağız Dışı Röntgenler:

Kullanılan röntgen filmi ağız dışında olduğu için hasta, işlem boyunca herhangi bir rahatsızlık duymaz. Yukarıda açıkladığımız panoramik röntgene ek olarak; sefalometrik projeksiyonlar, sialografi gibi yöntemler de bu gruba dâhildir.

1. Periapikal Film:

Dişin detaylı ve birebir boyutuna en yakın görüntüsünü elde etmeyi sağlar. Küçük film çeşitlerinden biridir. Panaromik radyografiler sırasında tespit edilmiş şüpheli durumlarla ilgili daha kapsamlı görüntüleme almak amacıyla kullanılır.

Yalnızca birbirine komşu birkaç dişin ve bunları çevreleyen kemik dokusunu görüntüler.

1. Oklüzal Film:

Ağız içinden, 6x8cm boyutundaki filmlerle çekilir. Dişlerin yatay yöndeki konumlarının tespitini sağlar. Çene kemiği kontürlerinin (suturlarının) incelenmesinde kullanılır. Tükürük bezinin ve kanallarının tetkiki işlemlerinde  de bu görüntüleme tekniğine başvurulur.

1. Isırtma radyografisi (Bite-Wing Filmi):

Komşu dişlerin arasında meydana gelen arayüz çürüklerini tespit etmek için kullanılır.

1. El-Bilek Radyografisi:

Çocuk hastalarda ortodontik tedavi planlaması kemik yaşı bilinmeden yapılamaz. Bunu tespit etmek için, El-Bilek Radyografisi adı verilen görüntüleme metodundan yararlanılır.

Bu yöntem, çocuğun hangi büyüme-gelişim safhasında olduğunu anlamaya yarar. İskeletsel sistemin incelenmesi, kemiklerin ‘kemikleşme zamanı’nı tespit etmek için önemlidir. Bu yöntem esnasında 29 kemik kalsifikasyonunun incelemesi yapılır.

1. Sefalometrik Film:

Dişlerin ve her iki çenenin kafa tabanıyla, diğer oluşumlar ile bağlantısını gösteren görüntüleme tekniğidir.

1. TME Filmi:

Üst ve alt çenenin eklem yaptığı bölge (Temporamandibüler eklem) hareketlerini görmek, buna bağlı problemleri tespit etmek için uygulanır.

1. Bilgisayarlı Tomografi (BT, CT):

Birden fazla implant yapılması planlanıyorsa, büyük tümörler veya kistler mevcutsa bu vakalarda bilgisayarlı tomografiye gereksinim duyulur. Çünkü diğer görüntüleme teknikleri, sorunlu bölgelerin tespitinde yetersiz kalır.

Bu yöntem sırasında ağız bölgesinden alınmış enine kesitler, patolojik oluşumların ve dişlerin çevre dokularla ilgili komşuluklarını 3 düzlemde de incelemeye olanak verir.

Sinirlerin ve damarların izlediği yol, sinüs boşluklarının konumları, yatay yöndeki kemik kalınlığı bu yöntemle belirlenebilir.

Hızlı prototipleme yöntemiyle kombine edilerek de uygulanması mümkündür. Böylelikle istenilen bölgelere ait çalışma maketleri, kılavuz plaklar cerrahi öncesi hazırlanır. Bu da cerrahi işlemlerin riskini minimuma indirir.

• Dental Volümetrik Tomografi:

Baş-boyun bölgesinde meydana gelen oluşumların görüntüsünü üç boyutlu olarak elde etmeyi sağlar. Gerekiyorsa bu bölgelerden kesitler alınır ve bu yönde protetik, ortodontik ve cerrahi tedavi planlamaları yapılır. Daha yüksek çözünürlüklü görüntüleri daha kısa sürede, daha az radyasyon ile almayı mümkün kılan bir tekniktir.

Dental Radyoloji Yöntemleri Uygulanırken Nelere Dikkat Edilmeli?

1. Hasta eksik bilgi vermemeli, soruları doğru bir şekilde yanıtlamalıdır.
2. Baş ve boyun bölgesinde yer alan metal takı ve aksesuarların hepsi işlem öncesinde çıkarılmalıdır.
3. (İşitme cihazı, gözlük, küpe, toka, kolye, piercing, hızma, vs.)
4. Hareketli protez kullanılıyorsa bunların da yine dental radyoloji uygulamaları yapılacağı zaman çıkarılması gerekir.
5. Kişi hamile ise veya gebelik şüphesi varsa, doktor talebi dışında radyografi alınmamalıdır.

Dental Radyoloji Güvenli mi?

Röntgen ve tomografi cihazları tarafından kullanılan radyasyonun düzeyi, teknolojinin gelişimiyle birlikte giderek azalmış durumdadır. Dental radyoloji yöntemleri ile alınan radyasyon düşük dozlu olup, vücuda zararı bulunmaz.

Örneğin, röntgen makinelerinden yayılan radyasyonun miktarı, güneşli bir yerde bir gün boyunca alınan toplam radyasyona eşittir.

Görülüyor ki, hastaların yüksek miktarda radyasyona maruz kalması gibi bir durum söz konusu değildir. Verilen radyasyon, vücudun tolere edebileceği seviyededir.

Buna rağmen kliniğimizde görevli dental radyoloji uzmanları, kurşun önlük ve benzeri gereken önlemlerle bu miktarı daha da azaltır. Kurşun önlükler, diğer dokuların ve organların gereksiz X-RAY (X IŞINLARI) almasını önler.

Sonuç

Dental radyoloji (görüntüleme) yöntemleri, erken teşhis ve tedavi için hayati öneme sahiptir. Zamandan tasarruf ettiren bu görüntüleme teknikleri, tedavi maliyetlerinin azalmasına da yardımcı olur.

Bünyesinde son teknoloji ürünü cihazları ve ekipmanları bulunduran Dentsite, modern ve yenilikçi yaklaşımları benimser. Keskin görüntüler sunarak tanı-tedavi süreçlerinin bütün aşamalarına yön veren dental radyoloji yöntemleri, profesyonel radyologlarımız tarafından özenle uygulanır.

Radyoloji kliniğimizdeki tüm uygulamalarda TAEK ve ICRP standartlarına uygun korunma yöntemleri esas alınır. Cihazlarımızın tamamı bu kurumlardan ruhsatlandırılmış olup, hastaların güvenliği ve konforu ön planda tutulur.

Siz de doğru tanı, etkin tedavi için Dentsite Ağız ve Diş Sağlığı Polikliniği’ne güvenebilirsiniz. Böylece kendinize sağlıklı dişlere sahip olmanın mutluluğunu armağan edebilir, hayranlık uyandıran kusursuz bir gülüşe sahip olabilirsiniz.